Een kritische consument is cruciaal voor het bevorderen van een economische groei en ook voor het garanderen van producten van hoge kwaliteit en redelijke prijzen op de markt. De kritische consument stimuleer een efficiënte en effectieve marktwerking.

Wie is een consument?

Een consument is een persoon die een product of dienstverlening koopt. Dit is een breed begrip en kan betrekking hebben op iedereen. De wet definieert de koper (consument) als een fysieke persoon die niet handelt in de uitoefening van een beroep of bedrijf.

Een consument is standaard per definitie een eindgebruiker van geproduceerde goederen. De consument in de betekenis van het consumentenrecht is een natuurlijk persoon, consument, die niet handelt als ondernemer of als vertegenwoordiger van een rechtspersoon en waarmee een onderneming, bedrijf (b), zaken doet.

Consumentenrecht

Consumentenrecht omvat het recht met betrekking tot de rechtspositie van de natuurlijke persoon, die niet handelt in de uitoefening van beroep of bedrijf. Omdat een consument als economisch zwakkere en juridisch minder ervaren contractpartij wordt gezien, verdient deze beschermd te worden tegenover de ondernemer die meer kennis van zijn product heeft en meer ervaring in het contracteren. De meeste regels betreffende door consument gesloten overeenkomsten met bedrijven zijn van dwingend recht: er mag niet in het nadeel van de consument worden afgeweken. Dit in tegenstelling tot het overeenkomstenrecht in het algemeen, dat het karakter heeft van aanvullend, regelend recht.

Dwingend recht: De wetgever legt de burgers soms voorschriften op waarvan ze niet mogen afwijken: regels van dwingend recht. Bijvoorbeeld op die terreinen van het recht die de bescherming van een zwakkere partij tegenover een sterkere partij betreffen; denk aan het arbeidsrecht en het huurrecht.

Aanvullend recht: Naast regels van dwingend recht zijn er bijvoorbeeld in het BW ook heel veel regels van aanvullen (‘regelend’) recht te vinden. De wetgever heeft die gemaakt voor het geval partijen niet zelf een regeling treffen, maar laat de burgers vrij om naar goeddunken in afwijking daarvan een regeling overeen te komen. Treffen de burgers zelf geen regeling, dan geldt de wettelijke regeling.